Het Scherm

​Bij tijd en wijle ervaren we allemaal momenten dat er iets tussen jou en de ander komt te staan. Je wilt beledigende woorden niet meer binnen laten komen bij voorbeeld. Intern zeg je ‘ho’. Maar soms kan het ook zo zijn dat de ander je complimentjes geeft en blijft geven totdat het ongemakkelijk wordt en je gevoelens van schaamte in je op voelt komen. Soms ook vind je het lastig om een welgemeend compliment te ontvangen en geef je ogenblikkelijk een compliment terug. Dan sta je weer quitte.
Soms ontvang je hulp en ben je daar dankbaar voor. Maar als die hulp te overvloedig wordt, probeer je de boot af te houden, dan leg je een scherm tussen jou en ander.
Er zijn talloze voorbeelden te bedenken wanneer iets te veel wordt en je daarop een reactie geeft. Soms ook kan zelfs liefde te veel zijn, omdat je lijf het niet aan kan. Je geest, en daarmee ook je lijf, kunnen nog niet bevatten dat jij die hoeveelheid liefde waard bent. Dan sla je je ogen neer, je maakt misschien zelfs een onverschillige of botte opmerking waarmee je de ander afhoudt.
Als iemand op een onprettige manier over je grenzen gaat dan is dat een mogelijkheid om je eigen afweermechanisme te onderzoeken.
Want waarom trek je een streep? Of wenste je dat je een streep had getrokken?
Wat gaat er door je heen?
Welke gevoelens of gedachten spelen een rol als je ‘nee’ zegt als de ander iets tegen je zegt dat jij niet wilt horen? Of als die ander je aanraakt en jij ervan schrikt of ervan in verwarring raakt?

Woorden kunnen binnen komen, maar ook de intenties van gedachten. Denk maar aan een compliment dat zuiver is of een compliment dat klef voelt, omdat er ongewenste bedoelingen achter schuilen.
Wat is het verschil tussen een gezonde grens en een ongezonde grens?
Elke keer dat je je bewust wordt van zo’n scherm, zo’n interne ‘ho’, is dat een mogelijkheid om jezelf beter te leren kennen. Om tot zelfkennis te komen.
Want dat scherm zegt wat van jou.

​Zelfs ja of nee zeggen tegen een reep chocola schept een mogelijkheid om het scala aan afwegingen aan je voorbij te zien trekken. Denk er maar over na.
 
Kahlil Gibran sprak en zei: “Alles aan te nemen wat iemand verlangt te geven, is misschien wel de meest dankbare daad”.
Slechts stilte is passend als je deze zin tot je door laat dringen    …
 
Want wat is er nodig om alles dat een ander jou wil geven te ontvangen?
Een klap incasseren?
Minachting?
Stijlloze kritiek?
Spullen die je niet nodig hebt?
Liefde die je niet kunt beantwoorden?
Haat?
Persoonlijk verdriet?
Pijn?
 
Stel je krijgt een klap. Als je de ander niet echt goed kent en de motivatie niet begrijpt om jou te slaan dan is de primaire reactie verontwaardiging en misschien sla je terug. Maar als je snapt dat de ander onbeholpen is en dat jij slechts een projectie bent waarop de ander ‘los’ gaat dan kun je in contact blijven en zonder rancune in gesprek gaan. Als dit waarachtig in je vermogen ligt dan is de kans groot dat de ander stopt voordat hij daadwerkelijk een slag uitdeelt. Anders kun je toch bij jezelf te rade gaan of er in jouzelf een residu besloten ligt van frustratie of boosheid. Et voilà je leert van elkaar: dankbaarheid.
 
Voor minachting is het idem dito. Je krijgt een kans om de ander te leren begrijpen, jezelf te onderzoeken en zeker op het gebied waar jijzelf wellicht met minachting over personen denkt of praat. Want zodra je breder durft te kijken en het in een grotere context plaatst verdwijnt de minachting. Een ieder geeft wat in zijn of haar beste vermogen ligt. Zelfs al is het niet jouw manier van doen en zal dat ook nooit zo worden. Een ander heeft het nodig om naar beneden uit te halen en daarmee geeft ie zijn plaats aan van handelen. Daar kun je begrip voor hebben. Geen goedkeuring alhoewel ook daar over te praten valt. Want een mens moet ook leren om te vergeven. Hoe kun je tot vergeving komen als er geen rotzakken zijn?
 
Stijlloze kritiek getuigt van slechte smaak. Kritiek kan heel nuttig zijn en opbouwend. Stijlloze kritiek is de ander hoop ontnemen om het beter te doen. Het is bemoediging ontzeggen om het beste naar boven te halen. Stijlloze kritiek is de ander ontkrachten met vaak desastreuze gevolgen. Kun je het doorzien? Kun je inzien dat slechts iemand met een laag zelfbeeld zo handelt? Ook hier geldt dat je als kop van Jut stijlloze kritiek tegemoet kunt treden door open te blijven voor de motivatie van de ander en kun je blijk geven dat jouw wens is de ander te willen begrijpen opdat je in harmonie verder kunt gaan.
 
Spullen die je niet nodig hebt, maar die je met de beste bedoelingen worden gegeven, kunnen je in een lastig parket brengen. Wat moet je ermee?
Kans is om de eigenschappen van de  voorwerpen positief te benoemen. Daarmee eer je de gever. Wie weet ontstaat er een creatief aha moment waardoor je weet hoe de spullen kunt gebruiken of inzetten voor een goed doel. Om maar iets te noemen. Het leert je ook om de waarde van spullen  juist in te schatten. Het leert je om je hart voor de ander open te stellen, die zelf de waarde ervan met jou wil delen.

Liefde, die je niet kunt beantwoorden, zorgt heel vaak voor afstand scheppen. Vooral met liefde ontstaat een gevoel van tekort schieten als de gevoelens niet wederzijds zijn.
Toch kun je je hart openen om de liefde te ontvangen. Het opent een mogelijkheid om je hart te verruimen en liefde niet te wegen in gradaties of uitingsvormen.
Liefde is het mooiste wat een ander jou kan geven.
Liefde weigeren is als het ware de ander toegang ontzeggen tot de eigen bron. Daarmee doe je ook jezelf tekort.
Als de ander blijken van liefde terug verlangt, wat vaak bij verliefdheid het geval is, dan creëert dat de mogelijkheid om toch in gesprek te gaan. Dan kun je de verbinding zoeken om aandacht aan de ander te geven en de ander respect betonen voor zijn of haar gevoelens. Als jijzelf een dergelijke houding je eigen kunt maken zonder ongemak, maar wel met empathie voor de ander, dan blijft de onbeantwoorde liefde zuiver en krachtig. Dan kun je niet anders dan dankbaar zijn voor het geschenk van liefde.
Tja, en dan haat. Haat is anders dan onverschilligheid, want haat verbindt. Het is liefde en agressie. De ander heeft iets gedaan of nagelaten wat gevoelens van haat oproept. 

​Haat kan zich op verschillende niveaus afspelen. Stel dat een politicus plannen initieert die indruisen tegen jouw waarden en normen dan zou je de persoon kunnen haten. Je voelt liefde voor datgene dat lijdt onder de plannen. Boosheid krijgt daarmee een kans om over te gaan in haat. Je kunt ook je vader of je moeder haten die jou veel hartenpijn hebben bezorgd. Maar de kern is liefde, omdat je diep van binnen van je vader en moeder houdt. Hun specifieke handelen zorgt voor gevoelens van afscheiding, die dus agressie oproept, omdat de liefde stagneert. Zo ontstaat haat. Maar haat is ook een mogelijkheid om heel diep te voelen. Diep in jezelf graven om erachter te komen tot hoever je wilt of kunt gaan om uiting te geven aan die haat. Daarmee ontdek je de krochten van je ziel. Wanhoop en depressie kunnen eveneens je op de bodem van de put doen belanden. Dat is eng en zorgwekkend. Voor wie zich daar durft te bewegen, ligt de weg open om te ontdekken dat in een put die diep genoeg is, het strooilicht verdwijnt en zon en sterren tegelijkertijd schijnen. Dan ontdek je dat je nooit dieper kunt vallen, omdat er alleen maar Licht is. Vaak blijven we halverwege hangen en durven we die diepste diepten niet te verkennen, terwijl juist daar de mogelijkheden tot immense groei liggen. Degene of datgene dat object is van jouw haat, zou je met meer dan dankbaarheid mogen verwelkomen, omdat de mogelijkheden tot innerlijke en spirituele groei haast oneindig zijn. Uiteindelijk leer je dat alles met elkaar samenhangt en dat de duisternis schijn is.
 
Persoonlijk verdriet wil niemand. Maar besef dat een mens die nooit verdriet gekend heeft, onvolledig mens is. Mensen die het altijd voor de wind is gegaan, geen verlies of leed hebben meegemaakt, kunnen zich niet makkelijk inleven in pijnlijke situaties. Verdriet kennen, betekent ook de andere kant van vreugde kennen. Verdriet kennen, is de tegenstellingen van het leven ervaren. Net zoals angst tegenover moed en vertrouwen staat.
Duisternis tegenover licht en dag tegenover nacht. Verdriet laat je de bedoeling van de schepping onderzoeken zelfs al duurt het jaren. Verdriet kan je verzachten en kan je helaas ook doen verharden. Verdriet maakt je kwetsbaar, want wie doet met ogen vol tranen de deur open als er wordt aangebeld? Verdriet laten zien en je verdriet delen is geen zwaktebod. Het is een teken van kracht. Niet van sterkte, maar van kracht omdat je kunt meebewegen als riet in de wind. Verstopt verdriet tekent een mens. Daarom hebben we ook tranen tot onze beschikking om de overload af te voeren.
Verdriet is compassie. Verdriet is een teken van gehechtheid en voelen hoe diep die hechting is.
Verdriet leidt tot zelfkennis en tot overstijgen van emoties en tot verbinding boven alles uit. Het is net zoiets als liefde, maar dan de andere kant. Het is de ruwe diamant die in facetten geslepen wordt. Het is de loutering in en door het leven.
 
Pijn kan zich op alle mogelijke wijzen voordoen. Pijn kan zowel lichamelijk als geestelijk zijn. Wie kan in hemelsnaam pijn in dankbaarheid aannemen?
Pijn omvat eigenlijk alles wat eerder genoemd werd.
Pijn kan radeloos maken waardoor je naar middelen grijpt om de pijn te verdoven. Een ieder die echt letterlijk heel veel pijn heeft ervaren, weet dat elk medicijn hoe sterk ook wordt omarmd. Alles beter dan zoveel pijn. Pijn helpt je om tot lichaamsbewustzijn te komen. Niet iedereen heeft even goed gevoel met z’n lijf. Velen kunnen emotionele pijn nauwelijks in het lichaam voelen. Kinderen die seksueel misbruikt worden, leren behendig te worden in het uittreden. Ze dissociëren dermate dat het lijkt of ‘het’ niet met hun gebeurt. Ze kunnen ook zien van bovenaf. Later blijkt het lastig om weer lichaamsbewustzijn terug te krijgen. Ze voelen zich meer thuis in de spirituele wereld. Maar ook die is dan onvolledig, want het lijf hoort erbij.
Pijn is een waarschuwing. Pas op, geef acht! Pijn is een signaal om onze gezondheid onder de loep te nemen. Pijn is ook een graadmeter om onze conditie aan af te meten. Verzuur je snel of niet? Zonder pijn zou je niet snel een dokter raadplegen. Dus pijn heeft iets te zeggen.
Pijn van een ander voelen zorgt voor compassie en zorgt ook voor een bewustwording dat wij mensen als communicerende vaten zijn. MRI-scans tonen aan dat onze hersenen met elkaar in verbinding staan. Lichten bij jou je hersenen op als je wilt geven dan licht het plekje ontvangen op bij de ander.
Pijn en lijden zijn de grote raadsels op aarde. Waarom bestaat er een God als er zoveel pijn in de wereld is? Toch zijn door pijn medicijnen ontwikkeld, hebben we het menselijk lichaam beter leren kennen en leiden emotionele pijnen tot Zelfkennis. Het is veel te kort door de bocht, maar toch een feit. Weinigen komen tot een verruimd bewustzijn zonder pijn, verdriet en narigheid te hebben ondervonden. Zelfs Liefde raakt pijn aan. Misschien juist wel liefde omdat een bedding van liefdevolle aandacht de weg vrij maakt om oud zeer en al dat andere tegemoet te treden opdat je het kunt transformeren, zodat je waarachtig mens kunt worden. Opdat je dankbaar kunt zijn omdat jijzelf alles hebt willen en durven ontvangen wat het leven je aanreikte.
 
Mij heeft de ondraaglijke pijn van een ander leren bidden waarbij mijn hart als het ware uiteen scheurde, nog verder dan ik voor mogelijk hield, zodat de LIEFDE in volle omvang vrij kon komen. De pijn van de ander was een geschenk voor mij en mijn dankbaarheid kent geen grenzen. 

Geschreven door Mabel van Osnabrugge