BDE en Kabbala: Een Verkenning van Mogelijke Verbanden

​Bijna-doodervaringen (BDE) zijn zeldzaam in traditionele Joodse heilige teksten, maar ze komen wel degelijk voor.
​Een voorbeeld hiervan is te vinden in de Talmoed, met name in de traktaten Pesachim en Bava Batra. Daar wordt
​het verhaal verteld van Rabbi Yosef, de zoon van Rabbi Yehoshua ben Levi, die een bijna-doodervaring had. ​

​Hier is de vertaling, voorzien van opmerkingen tussen
aanhalingstekens om de archaïsche termen te verduidelijken: 
​
"Rabbi Yosef, de zoon van Rabbi Yehoshua ben Levi, werd ziek en 'stierf' (oftewel: zijn ziel verliet zijn lichaam, waarschijnlijk een klinische dood). Toen hij weer bijkwam, vroeg zijn vader hem: 'Wat heb je gezien?' (oftewel: wat heb je gezien in de wereld van de waarheid?). Hij antwoordde: 'Ik zag een omgekeerde wereld. 
Degenen die hierboven zijn, zijn daar beneden, en degenen
die hier beneden zijn, zijn daar boven' (oftewel: mensen die 
in onze wereld belangrijk en hooggeplaatst zijn, zag ik daar 
beneden, en mensen die in onze wereld laaggeplaatst zijn, zag 
​ik daar boven). 

Zijn vader zei tegen hem: 'Je hebt een heldere wereld gezien!' Daarna vroeg zijn vader hem hoe 'wij' (oftewel de wijzen en de studenten) daar worden beschouwd, en hij antwoordde dat hij op dat gebied geen verschil zag, behalve dat onze belangrijkheid daar hetzelfde is als hier."

Het is opmerkelijk hoe veel overeenkomsten er zijn tussen spirituele tradities en het fenomeen van bijna-doodervaringen (BDE). Dit maakt het bijzonder boeiend om deze parallellen te verkennen vanuit het perspectief van de Kabbala.
Beide domeinen bieden een diepgaand inzicht in de mysteries van het leven, de dood en wat daarna komt. Ze nodigen ons uit om de grenzen van onze fysieke realiteit te overstijgen en een glimp op te vangen van hogere werelden waar begrenzingen en beperkingen vervagen.

In de Kabbalistische traditie zijn er verschillende werelden met variërende intensiteit van Licht, het Licht van EinSof.
In hogere werelden is het effect van het Licht zo intens dat alle begrenzingen verdwijnen, waardoor eenheid de allesomvattende realiteit wordt. Dit Licht wordt vaak ervaren als onvoorwaardelijke liefde. Deze ervaring komt sterk overeen met die van mensen die een bijna-doodervaring hebben gehad en spreken over een Licht van liefde.
Ze beschrijven ook een onomkeerbare grens, die de scheidslijn vormt tussen de werelden van vorm, inclusief spirituele vorm, en de hogere werelden waarin geen enkele afzonderlijke vorm kan bestaan.

Onze fysieke wereld, die onder de wereld van Assiya valt, is slechts het startpunt. Naarmate men opklimt naar hogere werelden, wordt het Licht intenser en de begrenzingen die we in de lagere werelden ervaren, beginnen te vervagen.
Dit komt ook overeen met de ervaringen van mensen die een bijna-doodervaring hebben gehad en spreken over een Licht van liefde en onvoorwaardelijke acceptatie. Deze ervaringen van Licht en liefde zijn zo krachtig dat veel mensen die een bijna-doodervaring hebben gehad, niet willen terugkeren naar hun fysieke lichamen.
Ze staan echter vaak voor een keuze, en velen kiezen ervoor om terug te keren, meestal vanwege hun geliefden. Dit roept de vraag op of bijna-doodervaringen misschien een van de kernervaringen zijn die aan de basis liggen van religieuze en spirituele tradities. Het loslaten van de materiële wereld lijkt deze diepgaande ervaringen te faciliteren, wat suggereert dat het overstijgen van het fysieke een universeel spiritueel doel kan zijn. 

Een ander fascinerend aspect van BDE is het gevoel van 'absolute waarheid' dat mensen vaak rapporteren.
Dit komt overeen met het Joodse concept van Olam Ha'Emet, de Wereld van de Waarheid of de "Echte Wereld" een concept dat verwijst naar alle werelden boven de wereld van materie. Het zijn werelden waarin waarheid en absolute liefde beide manifestaties zijn van Het Licht van EinSof. In deze staat wordt vanuit menselijk perspectief meer onthuld; mensen die een Bijna-Doodervaring (BDE) hebben gehad, spreken vaak over het ontvangen van antwoorden op levensvragen en zelfs het begrijpen van het ultieme doel van het bestaan.
Bij het terugkeren naar hun fysieke lichamen worden deze inzichten vaak moeilijk te articuleren. De begrenzingen en beperkingen van onze materiële wereld maken het lastig om deze diepe kennis volledig te bevatten. Dit is een ervaring die veel mensen met een BDE delen: de onmogelijkheid om hun ervaringen adequaat onder woorden te brengen, wat wellicht wijst op de beperkingen van onze taal en concepten in het vastleggen van dergelijke transcendente ervaringen. 

​Ook de Hebreeuwse term "הלך לעולמו" (Halach Le'olamo) is een diepgaande en veelzijdige uitdrukking die vaak wordt gebruikt om het overlijden van iemand te beschrijven. Letterlijk vertaald betekent het "hij/zij is naar zijn/haar eigen wereld gegaan," en het roept een beeld op van een persoonlijke, unieke realiteit die iemand gedurende zijn of haar leven heeft gecreëerd. Deze term kan een nieuw perspectief bieden op het fenomeen van bijna-doodervaringen. Hoewel BDE's universeel lijken te zijn, variëren de specifieke ervaringen sterk van persoon tot persoon.
Sommigen ontmoeten religieuze figuren zoals Jezus of de profeet Elia, terwijl anderen worden begroet door overleden familieleden of zelfs onbekende entiteiten die een gevoel van onvoorwaardelijke liefde uitstralen. 
Misschien is het zo dat "naar je eigen wereld gaan" niet alleen een metafoor is voor het leven na de dood, maar ook een reflectie van het leven dat we hier en nu leiden. De 'wereld' die we voor onszelf bouwen—gevormd door onze acties, gedachten, en interacties met anderen—kan wel eens de lens zijn waardoor we het hiernamaals ervaren. In die zin wordt het bouwen van een 'eigen wereld' een levenslang proces, waarbij onze dagelijkse keuzes en gedragingen de kwaliteit van die wereld beïnvloeden, zowel in het materiële als in het spirituele vlak.

Dus, in plaats van twee afzonderlijke fenomenen, kunnen Kabbalistische inzichten en bijna-doodervaringen in feite verschillende facetten zijn van een groter, meer geïntegreerd begrip van de spirituele dimensies van het leven en de dood. Ze nodigen ons uit om verder te verkennen, vragen te stellen en uiteindelijk te groeien in ons begrip van het onbekende, terwijl we navigeren door de complexiteiten van onze fysieke en spirituele realiteiten.

​J.